طبق ماده 114 قانون مالیات های مستقیم آخرین مدیر یا مدیران شخص حقوقی مشترکا” موظف اند قبل از تاریخ تشکیل مجمع عمومی با سایر ارکان صلاحیت دار که برای اتخاذ تصمیم نسبت به انحلال شخص حقوقی دعوت شده است اظهارنامه ای حاوی صورت دارایی و بدهی شخص حقوقی در تاریخ دعوت روی نمونه ای که بدین منظور از طرف سازمان امور مالیاتی کشور تهیه می گردد تنظیم و به اداره امور مالیاتی مربوط تسلیم نمایند اظهارنامه ای که حداقل حاوی امضا یا امضاهای مجاز و حسب مورد مهر موسسه بر طبق اساسنامه شخص حقوقی باشد برای اداره امور مالیاتی معتبر خواهد بود.
ماخذ محاسبه مالیات انحلال اشخاص حقوقی منحله
طبق ماده 115 قانون مالیات های مستقیم ماخذ محاسبه مالیات آخرین دوره عملیات اشخاص حقوقی که منحل می شوند ارزش دارایی شخص حقوقی است منهای بدهیها و سرمایه پرداخت شده و اندوخته ها و مانده سودهایی که مالیات آن قبلا پرداخت گردیده است.
ارزش دارایی شخص حقوقی نسبت به آنچه قبلا فروش رفته بر اساس بهای فروش و نسبت به بقیه بر اساس بهای روز انحلال تعیین می شود.
نرخ محاسبه مالیات اشخاص حقوقی منحله
اگر داراییهای اشخاص حقوقی منحل شده شامل املاک و مستغلات موضوع ماده 59 قانون مالیات های مستقیم باشد مالیات عرصه و اعیان آن به ماخذ ارزش معاملاتی و به نرخ 5 درصد و مالیات حق واگذاری محل به ماخذ وجوه دریافتی مالیک یا صاحب حق و به نرخ 2 درصد از طرف مالکان عین یا صاحبان حق مشمول مالیات می باشد.همچنین سرمایه گذاری اشخاص حقوقی منحله در سهام سایر شرکت ها (شرکت های غیر بورسی) مالیات مقطوعی به میزان چهار درصد ارزش اسمی آنها تعلق می گیرد و از این بابت وجه دیگیری به عنوان مالیات بر درآمد نقل و انتقال در اولین نقل و انتقال بعد از تاریخ انحلال مطالبه نخواهد شد.
مهلت تسلیم اظهارنامه و مالیات انحلال
مدیران تصفیه مکلف اند ظرف شش ماه از تاریخ انحلال (تاریخ ثبت انحلال شخص حقوقی در اداره ثبت شرکت ها) اظهارنامه مالیاتی مربوط به آخرین دوره عملیات شخص حقوقی را بر اساس ماده 115 این قانون تنظیم و اداره امور مالیاتی مربوط تسلیم و مالیات متعلق را پرداخت نمایند.
اداره امور مالیاتی مکلف است برابر مقررات این قانون به اظهارنامه مربوط به آخرین دوره عملیات اشخاص حقوقی خارج از نوبت رسیدگی نموده و در صورتی که به مندرجات آن اعتراض داشته باشد حداکثر ظرف یک سال از تاریخ تسلیم اظهارنامه مالیات متعلق را به موجب برگ تشخیص تعیین و ابلاغ نماید وگرنه مالیات متعلق به اظهارنامه تسلیمی به وسیله مدیران تصفیه قطعی تلقی می گردد.
نحوه محاسبه مالیات اشخاص حقوقی منحله
برای محاسبه مالیات دارایی های شرکت منحله باید دارایی های شرکت اعم از جاری و غیرجاری و غیر مشهود به استثنای املاک، سرقفلی،سهام و سهم الشرکه و حق تقدم سهام در تاریخ انحلا باید به قیمت روز انحلال بدون در نظر گرفتن ذخیره استهلاک و ارزش دفتری ارزیابی گردد. بر اساس ارزش دارایی های باید اقدام به تهیه ترازنامه در تاریخ انحلال نمود.
جرائم عدم تسلیم اظهارنامه موضوع ماده 114 – 116 قانون مالیات های مستقیم
به موجب ماده 195 قانون مالیات های مستقیم، جریمه تخلف آخرین مدیران شخص حقوقی از لحاظ عدم تسلیم اظهارنامه موضوع ماده 114 این قانون ظرف مهلت مقرر یا تسلیم اظهارنامه خلاف واقع به ترتیب عبارتست از دو درصد و یک درصد سرمایه پرداخت شده شخص حقوقی در تاریخ انحلال.به موچب ماده 196 قانون مالیات های مستقیم،جریمه تخلف مدیر یا مدیران تسویه در مورد تقسیم دارایی شخص حقوقی قبل از تسویه امور مالیاتی شخص حقوقی یا قبل از سپردن تامین مقرر موضوع ماده 118 این قانون معادل 20% مالیات متعلق خواهد بود که از مدیر یا مدیران تسویه وصول می گردد.
