استراتژی جودویی چیست؟
استراتژی جودویی، یک روش برای رقابت با حریفان قدرتمندتر است که تأکید آن بیشتر از آنکه بر بزرگی و قدرت باشد بر مهارت است . این استراتژی برای اولین بار در سال ۲۰۰۲ در نشریه BUSINESS STRATEGY REVIEW توسط DAVID B YOFFIE و MARY KWAK مطرح شد و شکل جدید و کاربردیتری از استراتژیهای رقابتی را به نمایش گذاشت.
این ایده بر اساس شباهتهای بالقوهای پایهریزی شد که بین این نوع استراتژی و ورزش جودو وجود داشت. اقتصاد جودویی راهبرد یا استراتژی ای است که به یک شرکت اجازه میدهد که از رقیب بزرگتر به عنوان مزیت برای خود بهره بگیرد.
تفکر اصلی پشت این روش تبدیل قدرت رقیب به نقطه ضعف است. اما اقتصاد جودویی، محدودیتهای مهمی نیز دارد. برای مثال، اجرای آن بسیار مشکل است و اینکه باید مراقب باشید که رقبای بزرگتر را تهدید نکنید. دیگر اینکه باید آنها را متقاعد سازید که منظورتان همان چیزی است که میگویید. در این روش از شیوههای رقابت رو در رو که اصولاً باب طبع رقبای بزرگ و قوی است اجتناب میشود، درعوض بر سرعت و تفکر خلاق تأکید میشود.
نکات مهم در استراتژی جودویی
1.تسلط بر حرکت
استراتژی جودویی همانند ورزش جودو، با حرکت شروع میشود. در جودو، حرکت هم جنبه تهاجمی و هم جنبه دفاعی دارد. رقیبان از سرعت عمل و چابکی خود استفاده کرده و در موقعیتی قرار میگیرند که نسبتاً پر قدرت است در حالی که سعی دارند از حمله اجتناب کنند. تدابیر مشابهی میتواند به شرکتها کمک کند تا قدرت بازار را در دست بگیرند و آن را از دسترس رقبای قدرتمند دور نگه دارند. تسلط بر حرکت شامل سه تکنیک زیر است:
تکنیک شماره ۱- فن سگ خانگی کوچک: درهر نوع رقابت، اولین هدف شما این است که در بازی بمانید. بنابراین، استراتژی جودویی به مبارزان توصیه میکند تا یک رفتار حد وسط از خود بروز دهند و از مبارزات رو در رو که احتمال پیروزیشان کم است خودداری کنند.
تکنیک شماره۲- شناخت فضای رقابتی: فن سگ خانگی کوچک عمدتاً در مورد دفاع است، در تکنیک شناخت فضای رقابتی وارد عمل میشوید. اینجا جایی است که با مشخص کردن یک فضای رقابتی میتوانید پیشگام این معرکه شوید. بسیاری از شرکتها با یادگیری اینکه چگونه در یک سری مهارتهای کلیدی مانند کاهش هزینهها و… سرآمد باشند، به پیشرفت قابل ملاحظهای دست مییابند. رقابت با یک رقیب قدرتمند در چیزی که او در انجامش مهارت زیادی دارد و آن را به بهترین نحو انجام میدهد، نتیجهاش باخت است. اما هر قهرمان نقاط ضعفی هم دارد که وجود این نقاط ضعف اغلب به این علت است که او شدیداً بر قدرتهای اصلیاش سرمایهگذاری کرده و آن را ارتقاء داده است. با استفاده از این نقاط ضعف میتوان بر حریف غلبه کرد.
تکنیک شماره ۳- حرکات سریع پی در پی نهایی: با ترکیب دو تکنیک اول حرکت، شما فرصت مییابید که به دنبال آن، برای تقویت موقعیتتان از انجام حملات پی درپی استفاده کنید. یک روز در آیندهای نه چندان دور و هم اکنون و در این روزهای کنونی، رقبای شما حقیقت را در مورد فن سگ خانگی کوچک درخواهند یافت و به یک فضای رقابتی جدید خواهند پرداخت و تلاش میکنند تا از مزیتهای اندازه و قدرت بالاتر خود استفاده کنند. با انجام حرکات سریع و پی در پی نهایی میتوانید این روز را به تعویق بیاندازید و از پیشگام بودن در بازار نهایت استفاده را ببرید.
2.کنترل تعادل
حرکت میتواند به شما کمک کند که از مبارزات رو در رو و مستقیم با رقبای قویتر و بزرگتر خودداری کنید. اگرچه باید در عرصه مبارزه به رقابت پرداخت. در استراتژی جودویی و در جودو، باید یاد گرفت که با رقیبان درگیر شد و این جایی است که نقش تعادل مهم میشود. کنترل تعادل هنگام مبارزه با حریف شامل چهار تکنیک جودویی است.
تکنیک شماره ۴- بچسب به حریف: با چسبیدن به حریف، زودتر از اینکه او اقدام به این کار کند در رقابت و مبارزه پیشدستی کنید: پیروزشدن ذاتاً نیازمند این نیست که شما در یک رقابت رو در رو بجنگید. با این تکنیک شما بدون اینکه بجنگید فرصت پیروزی خود را افزایش میدهید. همچنین میتوانید روابطی را با رقبای کنونی یا رقبای آینده به وجود آورید که فضای مانور آنها را محدود کند یا به شما اجازه دهد از آنها بهره ببرید. هر دو این کارها توانایی آنها برای حمله به شما را در آینده کاهش میدهد. راههای بسیاری برای چسبیدن به حریف وجود دارد. اگر میخواهید که از نبرد در آینده جلوگیری کنید، با رقبای آیندهتان شریک شوید یا قرارداد همکاری امضا کنید.
تکنیک شماره ۵- از مقابله به مثل خودداری کنید: گاهی اوقات با چسبیدن به حریف میتوانید انگیزههایش را برای یک نبرد رو در رو کــــاملاً تغییر دهید. اگرچه اغلب علیرغم همه تلاشهای شما، یک شرکت رقیب در نهایت تصمیم میگیرد که حمله کند. هنگامی که این اتفاق میافتد، حفظ تعادل خود نوعی مبارزه است. نیروی اراده و جرأت به شما میگوید که هر حرکت را هماهنگ کنید. غریزه شما تلاش میکند از غلبه حریف بر شما جلوگیری کند. اما به عنوان یک جودو – استراتژیست، آخرین چیزی که اتفاق میافتد، این است که در یک مبارزه تلافیجویانه یا یک جنگ فرسایشی درگیر شوید. بنابراین قبل از اینکه تصمیم بگیرید که چه حملاتی را و چگونه انجام دهید، باید حریفتان را به دقت بشناسید.
تکنیک شماره ۶- وقتی توسط حـریف کشیده میشوید وی را هل دهید: چسبیدن به حریف و جلوگیری از مقــــابله به مثل او به شما کمک میکند احتمال حمله یا تأثیر آن را به حداقل برسانید. فن هل دادن رقیب در حین کشیده شدن، در واقع به شما کمک میکند که نیرو یا حرکات بدن رقیب را به سود خود به کار برید و یک قدم جلو بیفتید. در واقع، با افزودن محصولات، خدمات و فناوری رقیب به حمله خود میتوانید تعادل وی را بر هم بزنید و او را با یک انتخاب دردناک و ناخوشایند مواجه سازید که یا باید استراتژی اولیهاش را رها کند یا شکست آن را نظارهگر باشد.
تکنیک شماره ۷- در جـــــودو، «یوکمی» تکنیک افتادن بیخطر است و به میزان بسیار اندکی باعث کاهش برتری شخصی که میافتد نسبت به حریف میشود که در واقع هدف آن برگشت مؤثرتر شخص به مبارزه است. به عبارت دیگر، شما در یک باخت موقت و زودگذر به میل خود تسلیم حرکات رقیبتان میشوید، به جای اینکه مقاومت کنید و این ریسک را کرده و کنترل خود را از دست بدهید.
3.تسلط بر قدرت اهرمی
با تسلط بر «حرکت» شما فرصت خود را برای ایجاد یک موقعیت قدرتمند اولیه افزایش داده و قبل از اینکه آنها عکسالعملی از خود نشان دهند، از رقبا پیشی میگیرید. تکنیکهای «تعادل» به شما اجازه میدهند تا با رقبای بزرگتر و قویتر روبرو شوید بدون اینکه مغلوب آنها شوید. در بعضی موارد تنها با استفاده از همین دو اصل میتوانید موقعیت محکم و موفقیتآمیزی برای خود به وجود آورید. اما در بسیاری از موارد، احتیاج به «قدرت اهــــرمی» دارید تا پیروز شوید. همانطور که یک استاد قدیمی جودو گفته است:«اینکــــه شخصی در مسابقه جودو نمیافتد، به این معنی است که آن شخص مغلوب نشده است اما به این معنی پیروز شدن هم نیست.» با جلوگیری از افتادن، شما تلاش خود را برای یک مرحله دیگر رقابت که چه بسا ممکن است سختتر هم باشد ادامه دادهاید. اما برای اینکه پیروز شوید، نیاز دارید که حریفتان را بر زمین بزنید و آن جایی است که قدرت اهرمی وارد معرکه میشود.
در استراتژی جودویی امتیازات سرمایهها، شرکاء و رقبای حریف همگی میتوانند نقش مشابهی ایفا کنند، بدین گونه که شما به عنوان یک مبارز میتوانید با بالا بردن امتیازات حریفتان به شکل بسیار زیرکانهای قوتهای حریف را به ضعف تبدیل کنید. همچنین مـــیتوانید با توجه بر شرکای حریفتان، آنهـــــــا را تبدیل به دوستانی بیمعرفت کنید تا در مقابل تواناییهای حریف قد علم کنند و نهایتاً با تــــوجه به رقبای حریفتان میتوانید وی را با نبردی مضاعف روبرو سازیـــد. ابتدا تصمیم بگیرید که با رقبای حریفتان همکاری کنید و سپس آنها را متقاعد سازید با حریف دست به گریبان شوند.
تکنیک شماره 8- امتیازات حریفتان را بالا ببرید: این کار ممکن است پیش پا افتاده به نظر برســـد اما بزرگترین امتیازات یک شرکت میتواند غالباً تبدیل به بزرگترین ضعفهایش شود. این امتیازات ممکن است به صورت نهفته و نامحسوس باشد مانند اسمهای تجاری و مالکیتهای معنوی یا ملموس و محسوس باشد مانند مالکیت.
تکنیک شماره ۹- شرکای حریفتان را بالا ببرید: علاوه بر سرمایهگذاری در سرمایههای ارزشآفرین، بسیاری از حریفان قدرتمند شبکههــــایی متشکل از تأمینکنندهها، توزیعکنندهها و »تکمیلکنندهها» که یک منبع مهم قدرت هستند را به وجود آوردهاند ولی با بهرهگیری از اختلافات بین آنها شما میتوانید شرکای یک حریف را تبدیل به دوستـــــان بیمعرفت(بیوفا) کنید. با استفاده از تاکتیک قدیمی تفرقه بیانداز و حکومت کن، بذر تفرقه در بین اعضای گروه حریف بپاشید.
تکنیک شماره۱۰- رقیبان حریفانتان را بالا ببرید: این تکنیک در مقایسه با دو تکنیک اول قدرت اهرمی مانند بازی بچهها به نظر می آید. چه چیزی آسانتر از این است که به رقبای حریفتان اجازه بدهید تا حریفتان را با انجام حملات دائمی ضعیفتر کنند. همانطور که یک مثل قدیمی میگوید: «دشمن دشمن من، دوست من است.» اما استراتژیستهای جودویی فقط عقب نمینشینند تا نظارهگر آن باشند که کس دیگری کارشان را انجام دهد. با حفظ حالت تهاجمی خود، میتوانید از استراتژی استفاده از رقبای حریفتان بهره ببرید و با این کار رقابت برای حریفتان خیلی سخت و دشوار میشود.